(Viện PHAD) – Sáng 10-12-2021, tại xã Yến Sơn, huyện Hà Trung, tỉnh Thanh Hoá, người dân cụm dân cư số 5, thôn Chuế Cầu, rất vui mừng nhận bàn giao hồ sơ kỹ thuật và công tác quản lý, bảo dưỡng, vận hành hệ thống cấp nước sạch (HTCNS) phục vụ dân sinh. Đại diện lãnh đạo Viện Dân số, Sức khỏe và Phát triển (PHAD), UBND huyện Hà Trung, UBND xã Yến Sơn, cấp ủy, các tổ chức xã hội và đại diện người dân thôn Chuế Cầu đến dự, chứng kiến lễ bàn giao.
Tham dự buổi lễ còn có đại diện Trung tâm Nước sinh hoạt và Vệ sinh môi trường nông thôn và Trung tâm Kiểm soát bệnh tật tỉnh Thanh Hóa; các trường, điểm trường trên địa bàn xã Hà Lâm (nay là xã Yến Sơn) tham gia Dự án và các đơn vị thi công xây dựng HTCNS.
HTCNS tại cụm dân cư số 5, thôn Chuế Cầu là một trong năm hệ thống cấp nước sạch quy mô nhỏ (bao gồm cả HTCNS tại 4 trường học) trên địa bàn xã Yến Sơn. Đây là các mô hình xử lý, cấp nước sạch phục vụ dân sinh trong khuôn khổ dự án “Các Hoạt động Địa phương Việt Nam vì Sức khỏe Môi trường” do Viện PHAD triển khai thực hiện dưới sự tài trợ của Cơ quan Phát triển Quốc tế Hoa kỳ. Dự án nhằm tăng cường tiếp cận nước sạch, nhà tiêu hợp vệ sinh, nâng cao sức khỏe người dân tại 4 xã nghèo thuộc hai tỉnh Hà Nam và Thanh Hóa, trong đó có xã Hà Lâm. Trong giai đoạn đầu 2018-2022, với phương châm “làm để học”, Dự án nhằm phát huy năng lực các tổ chức địa phương gắn với yêu cầu thực tiễn và nhu cầu bức thiết về nước sạch của người dân làm mô hình để nhân rộng ra các địa phương khác.
Tại buổi lễ bàn giao, các đại biểu được nghe báo cáo khái quát của Viện PHAD về kết quả hỗ trợ kỹ thuật và giám sát vận hành HTCNS tại cụm dân cư số 5. Báo cáo cho biết, với công suất thiết kế của hệ thống: 40m3/ngày, đủ cấp nước sạch cho 150 hộ gia đình trong thời gian không liên tục (8-10 giờ/ngày). Hiện tại, giá thành trung bình (chưa tính phí quản lý vận hành, hóa chất) là 1.179 đồng/m3 nước sạch, thấp hơn so với mong muốn của người dân (1m3 không quá 4.550 đồng).
Báo cáo cũng cho biết, trong quá trình thử nghiệm, hệ thống cung cấp nước ổn định, chất lượng nước đạt tiêu chuẩn quy định tại QCVN 01-1:2018/BYT của Bộ Y tế. Người dân được tập huấn, hướng dẫn quản lý, vận hành, sử dụng sổ theo dõi cấp nước, sổ nhật ký vận hành HTCNS; tập huấn, hướng dẫn vận hành các thiết bị, hệ thống điều khiển cấp nước, bơm châm javel, xác định clo dư trong nước cấp; tập huấn, hướng dẫn cấp nước an toàn (CNAT), chống thất thoát nước…
Ban Quản lý HTCNS do UBND xã ra quyết định thành lập, đồng thời chỉ đạo, hỗ trợ trực tiếp, đến nay đã hoàn thành các đợt tập huấn, đào tạo về CNAT bền vững do Viện PHAD hướng dẫn, cùng với các kỹ năng chuyên môn về quản lý, vận hành, bảo trì, bảo dưỡng trạm cấp nước quy mô nhỏ.
Với những kết quả đạt được, Viện PHAD tin tưởng bàn giao toàn bộ thiết bị, hồ sơ kỹ thuật và hồ sơ quản lý HTCNS cho UBND xã Yến Sơn tiếp tục chỉ đạo Ban Quản lý HTCNS thực hiện quản lý, vận hành cấp nước sạch đảm bảo bền vững cho người dân. Báo cáo khuyến nghị UBND xã cần tuyên truyền, vận động người dân sử dụng nước sạch, đảm bảo lượng nước cấp trên 70% so với thiết kế; tăng số hộ gia đình đấu nối và sử dụng nước sạch, có chính sách đảm bảo thu đủ chi. Trước mắt, cần xây dựng quy chế quản lý HTCNS dựa trên nguyên tắc: Tự quản, tự xác định mức giá nước, công khai, minh bạch hàng tháng. Hàng năm, cập nhật kế hoạch CNAT của xã và Sổ tay CNAT của Ban Quản lý.
Báo cáo cũng đề nghị với UBND tỉnh, chỉ đạo Trung tâm Nước sinh hoạt và Vệ sinh môi trường nông thôn và Trung tâm Kiểm soát bệnh tật tỉnh Thanh Hóa tiếp tục hỗ trợ kỹ thuật liên quan đến quản lý, vận hành HTCNS; có kế hoạch thực hiện giám sát chất lượng hàng năm và báo cáo UBND tỉnh.
Tại buổi lễ, đại diện lãnh đạo Viện PHAD, UBND huyện Hà Trung và UBND xã Yến Sơn đã ký biên bản bàn giao trước sự chứng kiến của đông đảo đại biểu các tổ chức địa phương và người dân.
Phát biểu kết luận, ông Hoàng Văn Long, Ủy viên Ban Chấp hành Huyện ủy, Phó Chủ tịch UBND huyện Hà Trung ghi nhận và đánh giá cao sự quan tâm, nỗ lực của Viện PHAD đã phối hợp chặt chẽ với các tổ chức địa phương, tạo điều kiện hỗ trợ cho cụm dân cư số 5, thôn Chuế Cầu được thụ hưởng phần lợi ích của Dự án hết sức có ý nghĩa. Đối với những nội dung khuyến nghị của Viện PHAD, UBND huyện cam kết sẽ chỉ đạo chặt chẽ đối với UBND xã Yến Sơn, sớm hoàn thiện hệ thống quản lý, vận hành, cũng như tuyên truyền để bà con nhân dân tiếp tục quản lý, sử dụng nước sạch và phát huy ý nghĩa, hiệu quả bền vững của Dự án.
Phương Vinh
Dự án “Các Hoạt động Địa phương Việt Nam vì Sức khoẻ Môi trường”